برنامه بعدی از طریق مجازی در گروه ارتباطی تلگرام اطلاع رسانی می گردد.
به نام خدا
سلام
همانطور که مستحضرید برابر اعلام برنامه ای
که در هفته اخیر صورت گرفت دیدار کوهنوردان دانشگاه علوم پزشکی از مر خشت بود غار
خشت در بلندای ارتفاعات چشمه سهراب قرار دارد.
شدت بارش باران در ابتدای برنامه اذهان
کوهنوردان را بر آن پنداشت که به جای ریسک
پذیری در اجرای صعود به غار خشت یاکنسل نمودن برنامه دیداری مجدد از غار
آوازا در همسایگی مرخشت داشته باشند .
لازم است مروری از غار آواز به شرح
اختصار ذیل ارائه نمایم:
غار «آوزا» یکی از غارهای تاریخی و بسیار
منحصر به فرد در استان کرمانشاه است که می‌تواند برای گردشگران و به ویژه طبیعت‌گردان
دارای جاذبه‌های کم‌نظیری باشد.
غار آوزا، از غارهای باستانی کشور می
باشد و در گذشته محل زندگی و سکونت غارنشینان بوده است. مشاهده و بررسی شیوه
انتقال آب سقف اتاقهای
غار، که حاصل فصل های بارندگی
است، از شاهکارهای معماری غار است. انتخاب محل آب انبار که با وزش نسیم، آبشار
چشمه رو به داخل آن هدایت می کرده است هم یک
شاهکار دیگر از معماری این غار است.
که در استان کرمانشاه، در ۶۰ کیلومتری
شمال شرقی شهر کرمانشاه، و در نزدیکی روستای چشمه سهراب واقع شده است
این غار در سینه صخره سنگهای عمودیِ
دره وسیعی که از ژرفای آن رودخانه دینور میگذرد، واقع
است. (رودخانه دینور از انشعابهای رودخانه
گاماسیاب است). جنس سنگهای آهکی تشکیل دهنده
کوههای این منطقه به گونهای است که
بر اثر فرسایش تعدادی غار کوچک در دیوارههای دو طرف
دره پدید آمده است.
این منطقه از
موقعیت جغرافیایی ویژهای برخوردار است و به دلیل قرار گرفتن بر سر راه ورودیهای بین النهرین
و آسیای صغیر به داخل ایران، همواره در معرض تهاجم قرار داشته است. از این جهت ساکنان
باستانی منطقه با استفاده از این غارها و ایجاد تغییرات در آنها، سکونتگاههایی تسخیرناپذیر
برای خود ایجاد کردهاند.
در بین سکونت گاههای باستانی منطقه،
غار آوزا دارای موقعیتی ویژه است. دهانه غار در ارتفاع 300 متری و در پای دیوارهای قرار گرفته است
و از بالای غار چشمهای دائمی و آبشار مانند از جلو دهانه فرو میریزد. شاید به همین
دلیل، غار را در گویش محلی آوزا (زاینده آب) نامیده شده است.
دهانه غار در
دیوارهای با شیب منفی قرار گرفته است. برای سهولت رسیدن به غار
یک ردیف جای پا به ابعاد 20 در 20 سانتی متر و با فاصلههای نیم متر از هم
داخل سنگ کنده شده، تعداد این پلهها حدود 200 عدد
است و یکراست به پای غار میرسند. البته رسیدن به بالای دیواره غار بدون استفاده از وسایل
فنی صخره‌نوردی به نوعی غیرممکن است.
در داخل صخره،
پای غار، و به ارتفاع 5 متر بالاتر از آن راهرویی به ابعاد 100 در 80 سانتی متر و
با سقف منحنی داخل سنگ کنده و در آن پلههایی به ارتفاع
50 سانتی متر، به صورت یکپارچه، از سنگ بریده شده است. این راهرو یا تنوره با شیب
60 درجه به یک چاه استوانهای به قطر 80 سانتی متر و ارتفاع 1.5 متر ختم میشود.
بدنه داخل تنوره
دارای تعدادی جای دست و پا برای گذر و رسیدن به فضای جلوی غار است. جلوی دهانه
تنوره محل نگهبانی و جلوگیری از ورود افراد بیگانه است.
دسترسی به دهانه
دست ساز ورودی اصلی بدون استفاده از پله به علت داشتن شیب منفی و 5 متر ارتفاع غیر
ممکن است، گویا غار دارای نردبانی ریسمانی بوده که بعد از ورود ساکنان، آن را بالا
میکشیده و در پاگرد که ابعاد آن 90 در 80 سانتی متر است، قرار
میدادهاند و به این طریق از ورود بیگانه جلوگیری میکردهاند.
برای احداث
سکونتگاه، کف و بدنه سنگی غار را به هر شکل ممکن با ابزار بریده و تعدادی اتاق به
اندازهها متفاوت، که همگی به هم راه دارند، به وجود آوردهاند. مساحت کل اتاقها حدود 300 متر
مربع است.
در سقف و بدنه
اتاقها شیارهایی به عمق 1 تا 2 سانتی متر و به طور ممتد و موازیِ
هم، که از ابتدای سقف شروع میشوند و تا پای دیوارها ادامه مییابند، کنده شدهاند. موقع رهاشدن
قطرات آب یا چکه از سقف در هنگام بارندگی، بنا به قانون جاذبه مولکولی، قطره آب از
سقف جدا نمی شده بلکه در طول شیار به علت شیب مناسب میلغزیده و در آخر
به جوی دورتادور کف اتاق میریخته و در نتیجه از چکه آب و خیس شدن کف اتاقها جلوگیری میشده است.
ساکنان غار برای
تأمین آب مورد نیاز، زیر آبشار را سنگ‌بری کرده و مخزنی به ابعاد 5 در 4 متر، که
بخش بیرونی آن دیواری از سنگ و ساروج است، احداث کردهاند. ضخامت پایین
دیوار 80 سانتی متر و ضخامت بالای آن 60 سانتی متر است و بدنه داخلی مخزن با چند لایه
ساروج، غیر قابل نفوذ شده است. حجم ذخیره آب مخزن به حدود 50 متر مکعب میرسد. دو محل نگهبانی
به ابعاد 100 در 80 سانتی متر و ارتفاع یک متر در نزدیکی غار ساخته شدهاند.
نخستین موقعیت
در نزدیکی مخزن آب و دیگری 50 متر دورتر از آن و در محلی واقع است که دسترسی به آن
مشکل است. از این دو محل تمامی منطقه از کوه دالخانی سنقر گرفته تا کوه اَمروله
صحنه و دشت حاصل از آبرفت گاماسیاب قابل کنترل بوده است.
به گزارش ایسنا،
غار آوزا، از غارهای باستانی کشور است که قبلاً محل زندگی و سکونت غارنشینان بوده
است. مشاهده و بررسی شیوه انتقال آبهای سقف اتاقهای غار، که حاصل
آبهای فرورو در فصلهای باندگی اند،
از شاهکارهای معماری غار و انتخاب محل آب انبار که با وزش نسیم آبشار چشمه را به داخل
آن هدایت میکرده، نیز یک شاهکار دیگر از معماری غار است.
با این تفاسیر اول وقت روز جمعه تاریخ 1399/12/22
گروه کوهنوردی دانشگاه علوم پزشکی به اسامی آقایان سیامک پُردلی ، نادر منتظریانی ، خلیل عسگری ، صمصام دبیری ،
محمد داهیم ،حسین داعی ، مهدی جباری ، قربانعلی صیدی ، رسول نعمتی ، محمد حشمتی
،خانم ها ثریا شهبازی ،هانیه تاسفی ،آزاده
محمودی با تجهیزات لازم در هوای بارانی از چشمه سهراب به سمت غار آوازا حرکت
نمودند پس از مختصر بازدید از غار مذکور مسیر بازگشت را دنبال نمودند و بوسیله
مینی بوس دانشگاه به رانندگی آقای خلیل منصوری به سمت کرمانشاه حرکت نمودند
الحمدالله برنامه بدون مشکلی ساعت 10:30 همان روز در ساختمان ستاد دانشگاه خاتمه
یافت.والسلام
